قبض انبارگمركي

قبض انبار گمرکی  Warehouse receipt

قبض انبار یا قبض رسید و تحویل کالا به انبار عبارت است از سندی که تحویل گیرنده کالا ( انباردار ) به موجب آن تحویل یا رسید کالا را با مشخصات خاصی از تحویل گیرنده در تاریخ ورود معینی گواهی می نماید این سند مهم ترین سند در خصوص مالکیت کالا در گمرک می باشد. طبق مفاد قانون امور گمرکی و آیین نامه اجرایی آن هر کالایی که به اماکن گمرکی یا انبارهای گمرکی تحویل میگردد باید بلافاصله در دفاتر مربوطه انبار ثبت و برای هر ردیف ( آرتیکل )فهرست کل بار ( مانیفست ) یا اظهارنامه یا پروانه یا صورت مجلس ضبط یا بارنامه ، قبض انبار جداگانه صادر و به تحویل دهنده کالا تسلیم گردد.

در خصوص قبض انبار گفتنی است که مشابه سفته است چرا که با امضاء آن بازرگان تعهد کند مبلغی را در سررسید معین به دارنده بپردازد اما با تفاوتی بسیار زیاد و تفاوت آنها در این است که با امضاء قبض انبار متعهد به دارنده این حق را می دهد که در صورت عدم پرداخت به موقع مبلغ مندرج در آن کالای موضوع سند را از طریق ثبت محل به نفع خود بفروشد و از ماحصل آن طلب خود را دریافت نموده و در واقع قبض انبار وسیله ایجاد وثیقه به نفع دارنده سند است و برای اخذ وام توسط صاحب کالا به کار می رود.

نکته در قبض انبار قبض رسید بیانگر مالکیت و سپردن کالا در انبارهای عمومی است و برگ وثیقه بعد از ظهر نویسی به نفع وام دهنده دلیل وثیقه بودن کالا محسوب می شود.قبض انبار در همه جای دنیا به عنوان سندی قابل معامله شناخته میشود

قبض انبار در فرمتهای مختلفی صادر می شود. چون اطلاعاتی که در حمل دریایی است بسیار گسترده تر از حمل زمینی است. در گمرکات زمینی معمولا توسط شرکت انبارهای عمومی گمرک ایران صادر میشود و در گمرکات دریایی، توسط انبارهای مستقر در بنادر ایران صادر می شود.

سازمان بنادر و دریانوردی و گمرک ایران در برخی موارد وظایف خدمات انبارداری خود را حسب قانون امور گمرکی و در اجرای اصل ٤٤ قانون اساسی با عقد قرارداد لازم به شرکت های خصوصی واجد شرایط واگذار نموده اند و به همین لحاظ، قبوض انبار از لحاظ شکلی و محتوایی دارای فرم استاندارد و یکنواختی نیست. انواع قبض انبارها قبض انبارها انواع مختلفی دارند که در اینجا انواع آن ذکر و توضیح داده شده است.

قبض انبار اولیه

در هنگام ورود کالا به انبار گمرک ، سازمان بنادر و کشتیرانی، انبارهای عمومی و انبارهای اختصاصی، به استناد مشخصات کالا در اسناد خرید حمل و اوراق تالی به وسیله انباردار صادر می گردد.

 قبض انبار تفکیکی

در مواقعی که کالای موضوع یک وسیله حمل متعلق به خریداران گیرندگان مختلف بوده و به اصطلاح کالا گروپاژی می باشد یا در مواقعی که قسمتی از کالای موضوع قبض انبار اولیه به دلایلی غیر قابل ترخیص تشخیص داده شود پس از ترخیص کالای مجاز برای مابقی کالا که غیر قابل ترخیص میباشند قبض انبار تفکیکی به نام آورنده یا صاحب کالا صادر می شود.

قبض انبار قابل معامله

برعکس قبض انبار اولیه و تفکیکی که غیر قابل واگذاری میباشند قبض انبار قابل معامله با رعایت قوانین و مقررات مربوطه قابل خرید و فروش میباشد که به دلیل اهمیت آن مراتب به بررسی بیشتری نیاز دارد.

قبض انبارها دارای فرم استانداردی بوده و دارای مشخصات زیر می باشد

• شماره ردیف دفتر انبار
• شماره بارنامه
• مرز ورودی
• شماره قبض انبار
• شماره انبار
• شرکت حمل کننده
• نام صاحب کالا
• علامت کالا
• نوع کالا
• نوع بسته
• تعداد
• وزن کالا با ظرف
• تاریخ تحویل کالا

قبض انبار پس از ورود کالا به انبار و صورت برداری و کنترل و تطبیق کالا با اسناد حمل و تحویل و بالاخره صدور برگ بارشماری (تالی) و تنظیم و تکمیل صورت مجلس اضافه یا کسر تخلیه موضوع ماده ۲۸ قانون امور گمرکی ) صادر می گردد و پس از صدور به شرکت مسئول حمل و نقل تحویل تا از آن طریق به صاحت کالا ) گیرنده کالا ) تحویل گردد. در گمرکات مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، قبض انبار قابل معامله تفکیکی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

تفاوت قیض  انبار دستـی  و قبض انبار الکترونیک

تفاوت قبض انبار دستی و قبض انبار الکترونیک قبض انبار کاغذی یا قبض انباری که مرجع تحویل گیرنده کالا ارائه میدهد یک سند رسمی است که آورنده آن به همراه سایر اسناد مورد نیاز مالکیت خود را اثبات می کند و قبض انبار الکترونیک خصوصا در برخی بنادر قبض انباری مجازی بوده و صرفا جهت برقراری ارتباط میان اظہار کالا و مانیفست الکترونیکی ایجاد شده است.

پس از ارسال مانیفست الکترونیکی توسط شرکت های حمل در سامانه پنجره واحد گمرک ، به دلیل برخی ناهماهنگی ها میان سازمان های تحویل گیرنده کالا و گمرک ، یک خلاء احساس می شد که در گمرک با ایجاد گزینه پرینت قبض انبار الکترونیک این خلاء پوشش داده شد. على رغم برخی هماهنگی های صورت گرفته برخی از قبوض انبار کاغذی که توسط سازمان بنادر صادر میشوند کماکان در قسمت کد پیگیری گمرک عبارت (دریافت نگردید )درج می شود که نشان از عدم ارتباط پایدار میان گمرک و بنادر است و در صورت رفع این مشکل گزینه پرینت قبض انبار الکترونیک در سامانه ضرورتی ندارد .

برای اظهار سند در پنجره واحد تجارت فرامرزی از کدام قبض انبار باید استفاده کرد؟

قبض انباردستی پس از تخلیه کالا در گمرک توسط تحویل گیرنده ( انبار ) صادر می گردد که یک نسخه فیزیکی اصل می.باشد. اما برای اظهار سند باید از شماره قبض انبار الکترونیکی استفاده کرد که توسط سیستم ایجاد می شود و شماره آن با شماره قبض انبار دستی متفاوت می باشد.

خطاهایی که گاهی ممکن است هنگام صدور قبض انبار الکترونیکی با آن رو به رو شوید

خطا : عدم دسترسی به پرینت قبض انبار       پاسخ : باید شخصی که وارد سیستم برای قصد دریافت پرینت قبض انبار الکترونیک شده از صاحب ترخیصیه وکالت الکترونیکی را بگیرد.

خطا :از طریق پنل بررسی وضعیت ثبت ترخیصیه برای خطا هنگام پرینت قبض انبار ممکن است این خطا را بدهد که بارنامه معادل در سیستم بارگذاری نشده است.    پاسخ به این معنی است که شماره بارنامه (به بزرگ و کوچک بودنحروف توجه کنید یا کد شرکت حمل آن( شرکتی که ترخیصیه را صادر کرده ) اشتباه است.

خطا : عدم دریافت در دریافت اطلاعات قبض انبار الکترونیک از انبار         پاسخ: این خطا هنگامی اتفاق . می افتد که در هنگام ثبت کوتاژ ، سامانه گمرک نمی تواند اطلاعات قبض انبار الکترونیک را تایید کند. راه حل برای این منظور به صفحه تایپ اظهار نامه بروید و در کادر ” شماره قبض انبار الکترونیک شماره وارد شده قبلی را پاک و دوباره شماره قبض الکترونیک خود را وارد کنید. تا دوباره اطلاعات قبض انبار شما در سیستم فراخوانده و در اظهارنامه شما قید شود. اگر اظهار نامه شما چند قلمی است در تمام اقلام اظهارنامه اقدام به ثبت دوباره شماره قبض الکترونیک خود نمایید.

مواد مرتبط با صدور قبض انبارها

ماده ۱۶۶

قبض انبار حسب درخواست امانت گذار به نام و یا به حواله کرد او صادر میشود، شخصی که قبض انبار به نام و یا حواله کرد او صادر شده است میتواند کالا ی تودیع شده را با ظهرنویسی قبض انباریه دیگری واگذار کند مگر آنکه به صراحت به صورت غیر قابل انتقال صادر شده باشد. ظهرنویسی قبض انبار با درج تاریخ و هویت منتقل الیه و امضای ظهرنویس و درج مراتب مربوط به انتقال یا عدم انتقال قبض وثیقه به همراه قبض انبار به عمل میآید شخصی که قبض انبار به نفع وی ظهرنویسی شده است. ، می تواند درخواست نماید که مفاد ظهرنویسی در دفتر انبار ثبت گردد.

ماده ۱۶۷

صرفا دارنده قبض وثیقه میتواند کالای تودیع شده را از طریق ظهرنویسی آن به وثیقه دهد .ظهرنویسی قبض وثیقه با درج تاریخ هویت منتقل الیه و امضای ظهرنویس به عمل می آید. ظهرنویس میتواند مبلغی را که کالا از بابت آن به وثیقه گذاشته میشود در قبض وثیقه درج نماید. در غیر این صورت چنین فرض میشود که مبلغی که کالا از بابت آن به وثیقه گذاشته شده است، با ارزش اظهار شده آن در قبض انبار و وثیقه برابر است.

ماده ۱۶۸

شخصی که قبض وثیقه برای اولین بار به نفع وی ظهرنویسی شده است باید با اظهار قبض مذکور درج مراتب در انبار عمومی و تأیید آن بر روی قبض را از متصدی انبار عمومی بخواهد ایادی بعدی که قبض وثیقه به نفع آنان ظهرنویسی شده باشد میتوانند درخواست نمایند که مفاد ظهرنویسی به همراه اقامتگاه ظهرنویس در دفتر انبار ثبت گردد.

ماده ۱۷۰

دارنده قبض انباری که قبض وثیقه همان قبض در تصرف وی نیست میتواند تمام یا بخشی از کالا را مسترد ،کند مشروط بر آنکه مبلغی را که قبض وثیقه بابت آن به وثیقه گذارده شده و نزد انباردار به ثبت رسیده است نزد صندوق انبار تودیع کند.

ماده ۱۷۱

هرگاه قبض انبار بدون قبض وثیقه به متصدی انبار عمومی ارائه شود و وثیقه بودن کالا در دفاتر انبار عمومی یا قبض انبار ثبت نشده باشد متصدی انبار عمومی باید تقاضای استرداد کالا را در دفاتر انبار ثبت کرده و به هزینه متقاضی در روزنامه کثیر الانتشار و سامانه الکترونیک انبار عمومی منتشر نماید اگر قبض وثیقه تا سی روز پس از انتشار به تصدی انبار عمومی ارائه نشود وی باید کالا را به دارنده قبض انبار مسترد کند. در این صورت متصدی انبار عمومی و دارنده نا آگاه قبض انبار مسئولیتی در مقابل ارائه کننده قبض وثیقه ندارند.